Маса (халық)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
бана, банана, масана
Маса

Маса әйелдері 1910 ж.
Бүкіл халықтың саны

300 000

Ең көп таралған аймақтар

 Камерун  Чад

Тілдері

маса тілі

Діні

суннизм, дәстүрлі наным-сенімдер

Маса (бана, банана, масана) — Камерунда (Логоне өзенінің жағасында), сондай-ақ Чад Республикасының іргелес аймақтарында тұратын халық.[1] Музгу (мулви), сигил, мусей, марба, дари және т.б. туысқан халықтармен бірге саны 300 мыңға жуық адамды құрайды.[2]

Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тілі - маса тілі, афроазиялық макросемьяның Чад отбасына жатады.[3]

Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Діні – сунниттік ислам, бір бөлігі жергілікті дәстүрлі наным-сенімдерді сақтайды.[4]

Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі дәстүрлі кәсіптері – мал шаруашылығы (ірі және ұсақ мал), қолмен атқарылатын егіншілік (тары, құмай, фонио, жержаңғақ, күнжіт, бақша және мақта), балық аулау және аңшылық. Қолөнерден – керамика, кілемше, қоржын тоқу дамыған.[5]

Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі әлеуметтік бірлік – үлкен отбасы қауымдастығы, ауылдағы бір топ қауымды ақсақал басқарады. Неке патрилокальды, көп әйел алу жиі кездеседі.

Елді мекендері шоғырланып орналасқан, тікенді бұталардың қоршауымен қоршалған. Тұрғын үйлер дөңгелек пішінді, қабырғалары сазбен сыланған, сырық пен сабаннан жасалған биік конустық төбесі бар. Тұрғын үйдің жанында үлкен астық қоймалары мен малға арналған үй-жайлар бар. Тұрғын үйлердің ішінде үйде үлкендер ұйықтайтын тақтай төсектер бар, суық мезгілде жылытылады (кептірілген көң отын ретінде қызмет етеді).

Ерлердің дәстүрлі киімі жамбасты жабатын белдік немесе кішкентай «құйрықша» (көршілер кейде масаны «құйрық» деп атайды), әйелдер - белдік.

Тағамдары – тары ботқасы мен ыстық дәмдеуіштер мен өсімдік майы қосылған бұқтырылған тағамдар. Сүтті тек балалар мен жас жігіттер тұтынады.

Музыкалық фольклор дамыған, масалар – шебер бишілер мен әншілер.[6]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Маса https://wiki-linki.ru/Page/661171 Мұрағатталған 28 шілденің 2023 жылы.
  2. Маса http://www.moscowmsk.ru/encyclopedia/320056.html
  3. Маса https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/309809
  4. Большая советская энциклопедия МАСА https://bse.slovaronline.com/18679-MASA
  5. Народы и культуры Маса https://travel-journal.ru/ethno/40/997/
  6. народы мира / Маса http://www.etnolog.ru/people.php?id=MASA