Овамбо
| амбо | |
| Овамбо | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
1,9 млн. | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Ангола |
1,1 млн. |
 Намибия |
878 600 |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
христиандық, жергілікті дәстүрлер | |
Овамбо (амбо)[1] — Оңтүстік Африкадағы банту халқы. Олар Анголаның оңтүстігінде (1,1 млн. адам – 2013, бағалау; Кунене және Квандо-Кубанго провинцияларының оңтүстігінде) және Намибияның солтүстігінде (878,6 мың адам – 2001, санақ) тұрады.[2]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Олар банту тілдер отбасына жататын очиамбо тілінің диалектілерінде сөйлейді.[3]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Көпшілігі христиандар (лютерандар), бір бөлігі жергілікті дәстүрлерді сақтайды.[4]
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Овамбо бастапқыда Орталық Африкада өмір сүрген. XV-XVI ғасырларда олар Окаванго мен Кунене өзендерінің аймағына қоныс аударды, ерте мемлекеттік бірлестік құрды. ХХ ғасырдың басында отарлаушыларға қарсылық көрсетті.[5]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Овамболар егіншілікпен және мал шаруашылығымен айналысады, сонымен қатар өзендерде балық аулайды. Сауда таланты бұл халықтың қанында бар, бұл ауданда 10 000-нан астам дүңгіршектердің, шағын жеке дүкендердің және көптеген сауда кешендерінің болуымен дәлелденді. Овамбо жұмысшыларының көп бөлігі жұмыс істеу үшін елдің басқа бөліктеріне қоныс аударды. Бүгінгі таңда тау-кен өнеркәсібі мен балық шаруашылығының жұмыс күші негізінен овамбо тұрғындарынан тұрады. Үйдегі жұмыс - киім тігу, ағаш ою, қоржын тоқу және қыш қыш жасау - дәстүрлі түрде жерді жұмыс істеп, бала өсірген көптеген әйелдерге табыс әкеледі. Бүгінде овамбо әйелдері нарыққа күтуші, кеңсе қызметкері, сатушы және мұғалім ретінде кіреді.[6]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Әрбір тайпаның өз басшысы бар, ол меншікке өз ережелерін енгізеді. Бұл тайпаның ерекшелігі – оны матриархаттық жүйе басқарады. Қазіргі көсемнің әйел тектес туысы ғана болашақ көшбасшы бола алады. Тайпаның ұлдары қарапайым адамдар сияқты өмір сүреді. Бірақ қазіргі заманғы тайпалар көсемдерден бас тартып, тайпалық кеңесті жақтауда.
Дәстүрлі үйлері – ағаш сырықтармен қоршалған үйшік. Үйде бір бөлме бар. Ауыз суды құдықтан алады. Ауқатты отбасылар цемент ерітіндісімен батыс стилінде үй салуда.
Дәстүрлі киімдері – былғары белдемшелер мен алжапқыштар.
Негізгі тағамы – тары ботқасы, сүт.
Егін үшін халықтық мереке бар. Мереке бүкіл егін жиналған кезде өтеді. Мерекелік шараға ауылдың барлық тұрғындары қатысады.[7]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Овамбо https://megabook.ru/article/%D0%9E%D0%B2%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE
- ↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2287105
- ↑ Значение слова ОВАМБО в Большой советской энциклопедии, БСЭ https://slovar.cc/enc/bse/2024341.html
- ↑ Большая советская энциклопедия ОВАМБО https://bse.slovaronline.com/24533-OVAMBO
- ↑ народы мира / Овамбо http://www.etnolog.ru/people.php?id=OVAM
- ↑ НАРОДЫ НАМИБИИ https://globusturspb.ru/catalog/afrika/namibiya/narodi_namibii/
- ↑ Овамбо – история, культура, религия https://tureligious.com.ua/ovambo-ystoryia-kultura-relyhyia/
