Куранко
| коранко | |
| Куранко | |
_(2071449071).jpg) | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
264 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Сьерра-Леоне |
209 000 |
 Гвинея |
55 000 |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі нанымдар | |
Куранко — Сьерра-Леоне мен Гвинеядағы халық.[1] Жалпы саны 264 мың адам. Сьерра-Леонеде 209 мың, Гвинеяда 55 мың адам.[2]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Нигер-Кордофан отбасының манде тобының куранко тілінде сөйлейді. Диалектлері: Сьерра-Леонеде – батыс және шығыс, Гвинеяда - куранко васаманду, манинкаға жақын.[3]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Олар негізінен дәстүрлі нанымдарды ұстанады, 30%-ға дейін сүнниттік мұсылмандар, 1%-ға жуығы христиандар.
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Шаруашылықтың негізі – көшпелі егіншілік: бірінші жылы жаңа учаскеге күріш, екіншісінде – тары, маниок немесе жержаңғақ егіледі, содан кейін 5-6 жылға тыңайтқышқа қалдырылады. Бау-бақшада: жүгері, жержаңғақ, мақта, тәтті картоп, таро, пияз, қызанақ, асқабақ, гомбо, бұрыш, қымыздық, индиго егіледі. Жеміс ағаштары: банан, манго, папайя, апельсин, кокос жаңғағы, лимон, ананас; кола жаңғақтары. Сонымен қатар тауық өсіру, тор және бөгет көмегімен балық аулайды. Қолөнерден ұсталық, тері (ер), тоқымашылық (ер және әйел) дамыған.[4]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Неке патрилокальды, полигиния жиі кездеседі. Отбасы үлкен патриархалдық. Ірі туысқан топтар-мүшелері жалпы атаумен-тотеммен және жалпы тағамға тыйым салумен біріктірілген рулық қауым. Үш сатылы әлеуметтік топқа бөлінеді: билеушілер - пұтқа табынушы рулар (сунинке — тонтиги), қарапайым адамдар (фуруньогон), оның ішінде мұсылмандар, куранкодағы "төменгі касталар" (ниамакала) - гриоттар — мадақтау әндерінің әншілері.
Елді мекендері әртүрлі көлемде (60-тан 1000 тұрғынға дейін). Жаңбырлы маусымда отбасылар алыстағы егістіктерде жеңіл тұрғын үйлерде, құрғақшылық кезінде - ауылдарда, ортасында ошағы бар және конус тәрізді шатыры бар үлкен көп бөлмелі дөңгелек үйлерде тұрады.
Тағамдары - тұздық пен дәмдеуіштермен пісірілген күріш.[4]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Куранко https://wiki-linki.ru/Page/1551275 Мұрағатталған 28 маусымның 2023 жылы.
- ↑ Материал из Большого Справочника https://newstest.ru/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Значение слова куранко https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE
- ↑ a b народы мира / Куранко http://www.etnolog.ru/people.php?id=KURA
