Биса
| Биса | |
| буса, бусава, бусано | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
400 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Буркина-Фасо |
150 000 |
 Гана |
150 000 |
 Нигерия |
70 000 |
 Бенин |
30 000 |
| Тілдері | |
| Діні | |
Биса (буса, бусава, бусано)[1] — Африканың солтүстік-батыс елдерінде тұратын халық. Жалпы саны 400 мың адам. Негізгі қоныстанған елдері: Буркина-Фасо – 150 мың адам, Гана – 150 мың адам, Нигерия – 70 мың адам, Бенин – 30 мың адам.[2]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тілі - нигер-кордофан отбасының манде тобының биса тілі, диалектілері: биса (Гаранго ауданы) және лебир (оңтүстік-батыс). Көптеген бисалар море тілінде екінші тіл ретінде сөйлейді. Жазуы латын әліпбиіне негізделген.[3]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дінге сенушілердің діни байланысы: сүнниттік мұсылмандар.[4]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Шаруашылықтың негізі - қолмен атқарылатын егіншілік (күріш, жержаңғақ, тары, бұршақ, жүгері, ямс, карите жаңғағы, бұршақ дақылдары), ірі қара мал фулбені бағады. Көркем қолөнерден — қола және күміс құю, зергерлік бұйымдар, тоқу, қыш өнері дамыған.[5]
Өмір салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі әлеуметтік бірлік – үлкен патриархалдық отбасы. Туыстас рулық топтармен сипатталады (ду). Неке патрилокальды. Биліктің дәстүрлі институттары – ауыл, аудан басшысы.
Үйлері төртбұрышты, жеке ғимараттар - көп балалы отбасы тұратын дөңгелек ауланы құрайды.
Ерлер киімі – кең жейде мен шалбар, әйелдердікі - ұзын, тігілмеген белдемше.
Негізгі тағам -дәмдеуіштер қосылған пісірілген күріш, тары ботқасы, бұршақ тағамдары, тары сырасы.[5]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Иллюстрацияланған энциклопедиялық сөздік. Тексерілді, 29 мамыр 2025.
- ↑ Биса сөзінің мағынасы. Тексерілді, 29 мамыр 2025.
- ↑ Биса. Тексерілді, 29 мамыр 2025.
- ↑ Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 29 мамыр 2025.
- ↑ a b Әлем халықтары/Биса. Тексерілді, 29 мамыр 2025.
