Мазмұнға өту

Палаунг

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Палаунг
таанг, катур, брао, риан
Бүкіл халықтың саны

624 000

Ең көп таралған аймақтар
 Мьянма

600 000

 Қытай

17 900

 Тайланд

6 000

Тілдері

палаунг тілі

Діні

буддизм

Палаунг (өз атауы — таанг, катур, брао, риан)[1]Мьянмада, негізінен Шуэли өзендерінің оңтүстігінде, сондай-ақ Қытайда (Юньнань провинциясы) және Таиландта тұратын халық. Қытайдың ресми түрде танылған 56 халқының құрамына кіреді.[2][3] Мьянмада 600 мың адам (2012),Қытайда 17,9 мың адам (2000, халық санағы), Таиландта 6 мың адам (2012) тұрады.[4]

Олар палаунг тілінде сөйлейді. Жазуы Шан әліпбиіне негізделген.[5]

Палаунг балалары

Дінге сенушілердің діни байланысы: буддистер (хинаяна).[6]

Негізгі дәстүрлі кәсіптері - егіншілік (суармалы күріш, жеміс-жидек, шай өсіру және шай саудасы. Ең танымал қолөнер - тоқу, тоқыма және металл өңдеу.[7]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Рулық бөлінудің қалдықтары сақталған, отбасы моногамды патриархалды, қауымдастық маңызды рөл атқармайды. Қайтыс болғандар жерге жерленеді немесе кремацияланады. Негізгі мерекелер: Пошуйцзе немесе су мерекесі, Цайхуацзе немесе гүл жинау мерекесі; Гуанменцзе немесе жабық есік мерекесі, цзобай мерекесі.[8]

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Палаунг ауылының үйінің ішкі көрінісі (2017)

Олар қадаларда орналасқан үйлері бар ауылдарда тұрады, орталығында базар алаңы бар. Бірнеше шағын отбасы тұратын ұзын үйлер де бар.

Дәстүрлі киімдері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әйелдер киімі - қызыл, қара және көк түсті көлденең жолақтары бар тар, белдемше, беліне ротан белбеумен оралған көк қаусырмалы күрте, басында - түрлі-түсті шашағы бар тақия, күміс әшекейлері бар түрлі-түсті мата бөліктерінен жасалған. Ерлер бүйірінен оралған қара жейде киеді, бастары қара немесе ақ орамалмен байланады.[9]

Дәстүрлі тағамдары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Диетаның негізі - күріш, сондай-ақ жүгері және қарақұмық. Олар қышқыл маринадтағы тағамды, ал сусын ретінде қою шайды жақсы көреді. Шай рәсімі, барлық ерекше оқиғалармен бірге жүреді. Олар қонаққа барғанда әрқашан өздерімен бірге шайды сыйлық ретінде алып жүреді, ал үй иелері оларды үйде ыстық сусынмен қарсы алады.[10]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Палаунг сөзінің мағынасы. Тексерілді, 24 қазан 2024.
  2. Палаунг. Тексерілді, 24 қазан 2024.
  3. Палаунг. Тексерілді, 24 қазан 2024.
  4. Үлкен Ресей энциклопедиясы. Тексерілді, 24 қазан 2024.
  5. Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 24 қазан 2024.
  6. Палаунг. Тексерілді, 24 қазан 2024.
  7. Палаунг. Тексерілді, 24 қазан 2024.
  8. Әлем халықтары/Палаунг. Тексерілді, 24 қазан 2024.
  9. В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 405. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
  10. Палаунг. Тексерілді, 24 қазан 2024.