Мизо
Мизо | |
лушеи | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
700 000 | |
Ең көп таралған аймақтар | |
![]() |
674 800 |
![]() |
20 000 |
![]() |
10 000 |
Тілдері | |
Діні | |
Мизо (өз атауы; лушеи) - Үндістанның солтүстік-шығысындағы, сондай-ақ Мьянма мен Бангладештің төңірегіндегі халықтар.[1] Үндістандағы халық саны шамамен 674,8 мың адам (2001, санақ), Мьянмада 20 мың, Бангладеш 10 мың адам (2010).[2]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Олар қытай-тибет отбасының орталық тобының лушей тілінде сөйлейді.[3] Диалектілері: лушей, дулиен, нген. Жазуы латын әліпбиіне негізделген.
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мизолардың көпшілігі христиан дінін ұстанады (негізінен пресвитериандық, сонымен қатар баптизм, католицизм).[4]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дәстүрлі кәсіптері қолмен атқарылатын жұмыс (қазіргі мизолар соқаға ауысуда) егіншілік (күріш, жүгері, мақта, шай, қант қамысы), мал шаруашылығы (оның ішінде митхан бұқалары) және тоқымашылық дамыған.[5]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Рулары патрилинейлік, артықшылық иелік орнын Сайло руы алды. Үлкен ықпалға ие болған ауыл қауымдарының барлық басшылары осы отбасынан шыққан. Бұл көсемдер ірі мизо жер иеленушілерінің қабатын құрады. Неке патрилокальды. Отбасы шағын, басты мұрагері кенже ұл.
Дәстүрлі елді мекендері шашыраңқы орналасқан, бекіністердің іздері байқалады, кейде көше бойымен екі қатарлы, қасбеттері көшеге қарай орналасқан. Мизо ауылдары тауда биіктеп салынған. Үйлері - бамбуктан, қадаға орналасқан және жерден жасалған, бір бөлмелі (бөлме тоқылған бамбуктан немесе матадан жасалған перделермен бөлінген).
Дәстүрлі әйелдер киімі – тігілмеген белдемше және кеудені жауып, тобыққа дейін түсетін ақ кофта немесе мата, ал ерлер киімі – көйлек, дхоти, сәлде.
Дәстүрлі тағамдары – жарма, ет, кептірілген балық, сусындар – кофе, шай, күріш сырасы.[5]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Мизо (народ) https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1562536
- ↑ Большая российская энциклопедия https://bigenc.ru/ethnology/text/2211821
- ↑ Словари МИЗО https://slovaronline.com/browse/59c462e3-f3f5-3dc8-b8fd-1b2cb0944d1c/%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%BE
- ↑ Значение слова мизо https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%BE
- ↑ a b народы мира / Мизо http://www.etnolog.ru/people.php?id=MIZO