Сейшелдіктер

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Сейшелдіктер
Сейшел аралдарының креолдары
Бүкіл халықтың саны

58 000

Ең көп таралған аймақтар

 Сейшель аралдары

Тілдері

креол тілі, ағылшын тілі,француз тілі

Діні

христиандық

Сейшелдіктер (Сейшел Аралдарының креолдары)[1]Сейшель аралдарының негізгі халқы.[2][3][4] Саны 58 мың адам.[5]

Этногенезі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сейшелдіктер Шығыс Африка мен Мадагаскардан (Малагаси) келген француз қоныстанушылар мен құлдардың ұрпақтары, сонымен қатар арабтармен, үндістермен және қытайлармен араласқан.[6]

Елдегі ресми тілдер – ағылшын және француз тілдері. Бірақ елде креол тілі кеңінен қолданылады - француз тілінің ерекше диалектісі. 1981 жылдан бастап бұл тіл қайта жаңғырып, ресми дерлік мәртебеге ие болды. Қазір оны бұқаралық ақпарат құралдары және баспа беттерінде көбірек қолдануда.[7]

Халықтың басым бөлігі – 94% – христиан дінін ұстанады, олардың басым көпшілігі – католиктер (82,2%). Христиан дінінен басқа, Сейшел аралдарында индуизм, ислам, англиканизмтараған. Сонымен бірге көптеген жергілікті тұрғындар сиқыр күші мен рухтарға сенеді.[8]

Кокос жинау

Жергілікті қолөнершілердің өнімдерінен танымалдары:

  • өрілген себеттер,
  • тоқылған қалпақтар,
  • тасбақа қабығынан жасалған кәдесыйлар,
  • жаңғақтан жасалған мүсіндер т.б.

Аралдардағы екінші тиімді кәсіп - балық аулау.[9]

Тұрмыс салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сейшельдіктердің мәдениеті негізінен дәмдеуіштер плантациялары бар аралдарда өз колонияларын құрған француз және британдық колонизаторлардың әсерінен құрылды. Сейшельдіктер керемет мейірімді және сезімтал халық, олар асығыстықты ұнатпайды, шыдамды және ашық. Олар ешқашан агрессия көрсетпейді. Сейшельдіктердің үйлену тойлары - өмірдегі маңызды кезең, сондықтан мерекеге ең көп адамдарды шақыру әдетке айналған. Салтанатты тойлауға шамасы келмейтін адамдар әдетте азаматтық некеде тұрады.

Қайтыс болған туыстарын «дандотияға» (өлгендердің зұлым рухтары) айналудан сақтау үшін жергілікті тұрғындар жерлеу рәсімін түні бойы таң атқанша ашық табыттың жанында өткізеді. Күн сайын, кешке жұмыстан кейін ауланы сыпыру дәстүрі бар, содан кейін жергілікті нанымдар бойынша олар түнде «дандотия» биіне жиналады. Олар өте ырымшыл, олардың арасында мақтау қабылданбайды: егер сіз адамның шашын мақтасаңыз, жақын арада олар түсіп кетеді деп есептеледі.[10]

Дәстүрлі киімдері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Киімдері мен материалдық мәдениеті еуропалық.[11]

Дәстүрлі тағамдары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Теңіз өнімдері және әсіресе балық жергілікті асханада үлкен маңызға ие. Жергілікті тағамдардың тағы бір маңызды ерекшелігі - дәмдеуіштердің көптігі. Сейшел аралдарындағы ең көп таралған тағамдардың бірі – күріш қосылған балық - "пвасон ек дири". Сондай-ақ күрішке әртүрлі көкөністер немесе тропикалық жемістер - банан, манго, киви қосады.

Сейшель аралындағы фестиваль

Балық дәстүрлі түрде тұтас беріледі. Басқа тағамдар әдетте кішкене табақтарда беріледі: шошқа етінің бөліктері немесе карри соусындағы тауық еті, көкөністер, жемістер, соустар, шөптер. Сусындар арасында дәмдеуіштер қосылған қарапайым қара шай, олар көбінесе салқындатылған кофе ішеді. Алкогольді сусындардың ішінде «калу» - ашытылған кокос шырыны, жалбыз тұнбасы болып табылатын «зитронель» және жоғары беріктігімен ерекшеленетін қант қамысынан жасалған «бака» ерекше саналады.[12]

Ең кең таралған - «сега» халық биі. Белгілі бір ырғақпен жамбас, иық, аяқты қимылдатып, ырғақты, жалынды әуенмен билейді. Тағы бір ұлттық би – сокве. Оның қойылымы – ерекше киімдері бар нағыз театрландырылған қойылым. Бишілер жапырақ маскаларын киіп, олармен киімдерін безендіреді. Француз скрипкасы мен банджо би үшін музыка ретінде пайдаланылады. Дәстүрлі музыкалық аспаптар – барабан, гитара, там-там. Ысқылы аспаптар да кең таралған.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Үлкен энциклопедиялық сөздік.. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  2. Сейшелдіктер сөзінің мағынасы. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  3. Сейшелдіктер. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  4. Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  5. Сейшелдіктер. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  6. Сейшелдіктер. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  7. Сейшель аралдарының әдет-ғұрыптары мен дәстүрлері. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  8. Сейшель аралдарының халқы. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  9. Сейшель аралдары: халқы, мәдениеті мен әдет-ғұрыптары. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  10. Сейшель аралдарының дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  11. Әлем халықтары/Сейшелдіктер. Тексерілді, 5 қараша 2024.
  12. Сейшель аралдарының ұлттық тағамдары - атақты тағамдар, сусындар мен дәмді тағамдар. Тексерілді, 5 қараша 2024.