Калинга
| Калинга | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
120 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі нанымдар, христиандық |
Калинга — Лусон аралының солтүстік бөлігінде тұратын филиппиндік халықтардың бірі.[1] Олар Кордильера әкімшілік аймағының солтүстік және орталық бөлігінде Калинга, Апаяо, Кагаян, Абра провинцияларында және Таулы провинциясының оңтүстігінде тұрады. Саны 120 мың адам.
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Калинга тілінде (балбаласанг) сөйлейді.[2] Ифугао, бонток, тагал, илокан, ағылшын тілдері де кең таралған.
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дінге сенушілердің діни байланысы: дәстүрлі нанымдарды ұстанады, бір бөлігі – католиктік христиандар.[3]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дәстүрлі кәсіптері қолмен атқарылатын егіншілік (күріш, көкөніс, егінді олар жылына екі рет – маусым және желтоқсан айларында жинайды). Сонымен қатар аңшылық, балық аулау, құрбандық шалу үшін буйвол, шошқа және тауық өсіреді. Ротаннан, бамбуктан өрім тоқу, ағаш өңдеу сияқты кәсіптері бар.[4]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Туыстық есеп екі жақты. Неке – неолокалдық. Балалық шақта құда түсу салты сақталған. Калингалар арасында пангат - қоғамның ең бай және ең ықпалды мүшелері, кадангианг - ақсүйектер, бэкнанг - бай, капус - кедей болып сарапталады. Пангаталардың негізгі қызметі бұрын бейбіт келісімдер жасау болған.
ХХ ғасырдың 30-40 — жылдарына дейін "бас аулау" дәстүрі сақталды.
Тұрғын үйлері қадаларға орналасқан, төртбұрышты немесе сегізбұрышты, алдыңғы жағында шағын веранда бар. Бұрын үйлер буйвол мүйіздерімен немесе өлтірілген жаулардың бас сүйектерімен безендірілді.
Негізгі тағам – күріш, көкөніс, жеміс, орман жемістері мен жидектер. Етті діни мерекелерде және отбасылық мерекелерде жейді.
Дәстүрлі ерлер киімі – жамбасты жауып тұратын орама маталар, әйелдердікі – қара, сары, ақ жолақтары бар тігілмеген белдемше. 20 ғасырдың екінші жартысында заманауи киімдер тарай бастады. Зергерлік бұйымдарды - алқалар, білезіктер, сырғаларды молынан пайдаланады. Ерлерде иықтан иыққа дейін көк жолақ түрінде, әйелдерде - иықтан қолға дейін татуировка бар.[4]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Большая российская энциклопедия https://bigenc.ru/ethnology/text/2035725 Мұрағатталған 13 тамыздың 2022 жылы.
- ↑ Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B0
- ↑ Современная энциклопедия КАЛИНГА https://rus-modern-enc.slovaronline.com/4691-%D0%9A%D0%90%D0%9B%D0%98%D0%9D%D0%93%D0%90
- ↑ a b народы мира / Калинга http://www.etnolog.ru/people.php?id=KALI
