Маонань
| Маонань | |
| айнань | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
72 400 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Маонань (айнань) — Қытайдың оңтүстік-батысында, Гуанси-Чжуан автономиялық ауданының солтүстігінде орналасқан халық. Саны: 72,4 мың адам (1998 ж.).[1]
Этногенезі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Маонан халқының этногенезі ежелгі боюэ, ляо және ляо тайпаларымен байланысты. Аңыз бойынша, маонандықтардың ата-бабалары Юань және Мин әулеттері кезінде Шаньдун, Хунан және Фуцзяннан Гуансиге қоныс аударған. Ежелгі Қытай жазба ескерткіштерінде XI ғ. Маонан халқының аты бұрыннан пайда болған, ол аймақ атауынан кейін қолданысқа енген. Кейіннен бұл ұлт атауының әртүрлі жазылуы табылды. Маонандар өздерін «анан» деп атады, бұл «жергілікті адам» дегенді білдіреді. Этникалық жағынан Оңтүстік Қытайдың тай тілді халқымен туыс. 9-ғасырда маонань тәуелсіз этникалық топты құрды.[2]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тілі - маонань тілі, қытай-тибет тілдерінің отбасына жатады. Сонымен қатар қытай тілін де қолданады.[3]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дінге сенушілер: буддистер, даосистер, католиктер.[4]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі кәсібі – егіншілік, суармалы (күріш) және егістік (жүгері, арпа, тәтті картоп, бұршақ, мақта, рами), мал шаруашылығы (буйвол, шошқа), құс шаруашылығы (тауық, үйрек), аңшылық және терушілік. Тұрмыстық қолөнер – иіру, мата тоқу және бояу (әйелдер), бамбуктан тоқу, ағаш, тас, металды өңдеу (ерлер).[5]
Өмір салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Отбасылары шағын, неке неолокалдық, бірінші бала туылғанға дейін әйелі көбінесе ата-анасының отбасында тұрған. Егер ұрпақ болмаған жағдайда, күйеуі екінші әйел алуы мүмкін.
Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Маонань ауылы әдетте таулардың етегінде орналасқан. Оларда әдетте 10-нан 100-ге дейін аула бар. Тұрғын үйлері тас, төбесі тақтайша немесе шифермен жабылған. Екі қабатты үйлер бар, жоғарғы қабаты тұрғын үй, төменгі қабаты мал қорасы қызметін атқарады.[6]
Дәстүрлі киімдері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ерлер мен әйелдер киімі – күртеше, қара немесе қою көк түсті үй маталарынан тігілген шалбар. Әйелдер шаштарын сәндеп өреді, орамал тағып, құлақ пен мойынға күміс әшекей бұйымдарын, білезіктерді тағады.
Дәстүрлі тағамдары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі тағамдары – күріш, көкөністер, ет, балық және дәмдеуіштер, өсімдік майы.[7]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Маонань. Тексерілді, 28 қыркүйек 2024.
- ↑ Маонань. Тексерілді, 28 қыркүйек 2024.
- ↑ Үлкен Кеңестік Энциклопедия. Тексерілді, 28 қыркүйек 2024.
- ↑ Орыс тілінің түсіндірме сөздігі. Тексерілді, 28 қыркүйек 2024.
- ↑ Әлем халықтары/Маонань. Тексерілді, 28 қыркүйек 2024.
- ↑ Маонань. Тексерілді, 28 қыркүйек 2024.
- ↑ В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 327. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
